5 misverstanden over zwakte
Moeten we altijd sterk zijn? Neuropsychologe Elke Geraerts heldert 5 misverstanden op over veerkracht en kwetsbaarheid.
Misverstand 1
Alleen de sterken zullen overleven
Elke Geraerts: ‘Het is net wanneer je durft te vertellen over je zwaktes en daardoor openheid creëert, dat je samen sterker staat. Al die positieve Facebook-posts en het doen alsof, maken ons ongelukkig. Met zo’n geveinsde wereld is niemand gebaat. Het is net krachtig om je zwaktes te tonen. En dat – ironisch genoeg – maakt ons sterker.’
We willen vandaag in alles goed zijn
‘Ik zie een opkomende tendens dat falen iets goeds is: het hoort erbij om weleens gefaald te hebben. Je merkt het bijvoorbeeld aan de campagne Failing Forward die oproept om te durven communiceren over falen en niet alleen maar dat masker van succes voor te houden. Ook de verkoop van boeken rond kwetsbaarheid is gestegen. Collega-psychologe Brené Brown is in dat opzicht een icoon.’
Misverstand 2
Vroeger had niemand een burn-out
‘Burn-out heeft altijd bestaan, maar kreeg vroeger gewoon een ander label: overspannen, te veel stress …Tegenwoordig komen burn-outs wel meer voor omdat ons leven complexer is geworden. Ons brein krijgt meer informatie te verwerken en er is een continue connectiviteit, waardoor we nooit meer echt mentale rust kunnen nemen.’
‘Vroeger waren heel veel elementen eenvoudiger en de omstandigheden anders. Man en vrouw werkten zelden allebei en je verloor haast geen tijd in files. Plus we willen vandaag ook nog eens in alles goed zijn: de juiste vakantie, het juiste werk, de juiste opvoeding … Dat kost allemaal veel mentale energie.’
Misverstand 3
Je emoties tonen is een teken van zwakte
‘Het is oké om je emoties te tonen, maar altijd met een bepaalde vorm van zelfcontrole. Het is not done om in het openbaar woedend te worden, extremen zijn nooit goed. Maar en petit comité is het tonen van je emoties een manier om meer diepgang te krijgen in je relaties. Behoud je helikopterblik als het over emoties gaat. Zorg ervoor dat wat je met elkaar deelt in proportie is. Als je zelf een open boek bent, maar van de ander niks weet, is de verhouding zoek.’
Misverstand 4
Sterk zijn zit in de genen
‘Er bestaat niet zoiets als een veerkracht-DNA. Het is wel zo dat de psychologische gesteldheid van generatie op generatie meegaat. Als er veel depressies in je familie voorkomen, kan het zijn dat je daar meer aanleg voor hebt. Je veerkracht wordt uiteraard ook bepaald door dingen die je zelf ontwikkelt: je manier van denken en je fysieke gesteldheid. Veerkracht kun je aanleren.’
Misverstand 5
Moeilijke uitdagingen ga je beter uit de weg
‘Moeilijke uitdagingen zorgen er net voor dat iemand zich moet heruitvinden. Als je tegen iets moet opboksen, word je geforceerd om een richting te kiezen die meer bij je past. Die strijd maakt dat je veerkrachtiger moet en zal zijn. Een beetje miserie kan dus helpen om sterker te worden. Het is het leven dat je sterk maakt. Kijk maar naar mensen als Nelson Mandela of Steve Jobs.’
5 tips voor meer veerkracht
- ‘Ontwikkel meer zelfcontrole. Zelfcontrole is de mate waarin je iets kunt volhouden, doelgericht gedrag vertoont, jezelf in bedwang kunt houden … Als je stress hebt, laat je die het best niet zo groot worden dat je het niet meer aankunt. Trek op tijd aan de alarmbel.’
- ‘Behoud een helikopterblik. Blijf aanschouwen hoe het met je gaat en hoe iets verloopt. Durf dit op tijd te evalueren, besef wanneer je midden in een moeilijke periode zit en neem daarin voldoende verantwoordelijkheid. Blijf niet zwelgen in ellende. Claim het ownership van je eigen leven.’
- ‘Houd je brein gezond. Stel bijvoorbeeld je prioriteiten, laat niet altijd alle prikkels binnen, train je aandacht …’
- ‘Doe dingen die je oprecht vanuit het hart motiveren. En dat zowel thuis als op het werk. Dat geeft namelijk energie en energie houdt je recht.’
- ‘Stel je kwetsbaar op. Kwetsbaarheid is een middel om veerkrachtig te zijn.’