‘Wie constant denkt dat het leven moeilijk is, bekijkt alles door die bril en ziet vooral dingen die dat bevestigen’, steekt Inge Ketels van wal. ‘Maar wie ervan uitgaat dat het leven leuk is, ziet heel andere dingen. Gedachten bepalen hoe je iets ervaart.’ 

Geef jezelf wat vaker een compliment voor wat je doet'
Inge Ketels

Rode pen

‘Vaak kijken we naar onszelf met een rode pen in de aanslag, zoals vroeger op school, en richten de aandacht alleen op wat we fout doen. Dat je jezelf zo naar een hoger niveau tilt, is slechts gedeeltelijk waar. Constant kritisch zijn tegenover jezelf werkt ondermijnend. Tegenover kinderen doe je dat ook niet, met hen ga je wel positief om.’ 

‘Geef jezelf dus eens wat vaker een compliment voor wat je doet. Zelfs voor de kleinste  dingen: afwassen, ontbijt maken, je kinderen aankleden. Veel mensen reageren daarop met: ja maar, dat is toch normaal? Klopt, maar je doet het toch maar, keer op keer. Een peuter die leert stappen, dat vinden we grandioos, maar wat we zelf doen, vinden we gewoon.’

Geen excuses

‘Soms werpen mensen tegen dat ze niet negatief maar realistisch denken. Maar wat is realistisch? Neem bijvoorbeeld het Pygmalion-onderzoek waarbij enkele leerlingen onterecht de stempel hoogbegaafd kregen. Op het einde van het schooljaar bleken hun schoolresultaten navenant hoog.’

‘Niet omdat ze effectief meer begaafd waren dan hun klasgenoten, wel omdat de leerkrachten zich op basis van hun verwachtingen anders hadden gedragen. Wat je verwacht, heeft een effect op de uitkomst. Is realistisch denken dan wel zo interessant?’ 

‘Vaak zeggen mensen: ik ben wie ik ben. Dat kun je niet als excuus gebruiken. Sommige mensen zijn inderdaad vatbaarder voor negatieve gedachten, maar volgens de positieve psychologie heeft iedereen 40 procent marge om zichzelf bij te sturen. Dat is veel. Alleen weten mensen dat niet.’

Inge Ketels

Manage je hoofd

‘Je hebt geen controle op wat er je hoofd binnenkomt, wel op wat er blijft hangen. Voel je je somber? Sta dan eens stil bij wat je denkt. Betrap je jezelf op negatieve gedachten, bedank ze dan voor bewezen diensten, zeg stop, en smijt ze buiten. Als je dat regelmatig doet, ondermijn je ze bewust en neemt de negatieve spiraal af.’ 

97 procent van je angsten en zorgen gebeurt nooit
Inge Ketels

‘Je bepaalt ook zelf waar je je aandacht op richt. Zo begeleidde ik een dame die elke avond aan de eettafel vertelde wat er misging. Op een zeker moment gooide ze dat om en vertelde ze alleen nog wat er wel goed liep. Soms was het zoeken naar gespreksstof, soms kwam het vanzelf. Ze stelde vast dat haar kinderen en haar man hetzelfde begonnen te doen en dat de sfeer totaal veranderde.’

Yes, you can!

‘Weet ook dat 97 procent van je angsten en zorgen niet gebeuren. Waarom we dan toch piekeren? Uit gewoonte. Gedachten zijn gewoontes die vaak in dezelfde patronen terugkeren, maar gewoontes kun je veranderen. Steeds terugkerende gedachten kun je herformuleren: het gaat niet lukken vervang je door ik doe mijn best om het te laten lukken.

Als je positief denkt, zet je sterker je eigen kunnen in. Door negatief te denken ga je als het ware vooruit met de handrem op. Dat maakt een groot verschil.’

Inge Ketels

Zo zet je je hoofd op positief

  • Focus op wat goed gaat. Eerst is dat wat zoeken, maar al snel verruimt je aandacht en gaat het vanzelf.  Zo verander je ook de sfeer.  
     
  • Wat je verwacht, heeft een impact op je gedrag. Wees je daarvan bewust en herformuleer negatieve gedachten in een positieve variant.
     
  • Beschouw wat je doet niet als vanzelfsprekend. Waardeer wat je doet en geef jezelf wat vaker een compliment.
     
  • Stilstaan bij je gedachten kun je doen tijdens activiteiten die je sowieso doet, bijvoorbeeld tijdens het eten of onderweg van en naar je werk.