Langer plezier van je lenzen
Om lenzen langer te kunnen verdragen, leggen we onze ogen het best zo goed mogelijk in de watten. Oogarts Heleen Delbeke (UZ Leuven) geeft tips & tricks.
Lenzen zijn populair. Hoe verklaar je dat?
‘Mensen die een bril nodig hebben om scherp te zien, verkiezen soms lenzen om uiteenlopende redenen. Ze vinden zichzelf mooier, vinden het comfortabeler om te sporten of willen geen beslagen glazen meer.’
‘Lenzen zijn gemeengoed geworden. Dat is positief, alleen gaan sommige mensen niet meer langs de oogarts voor ze ermee starten. Dat is geen goed idee. Als je je lenzen online aankoopt, mis je de uitleg die je oogarts of opticien je geeft.’
Hoe belangrijk is een reguliere afspraak bij de oogarts?
‘Het is heel belangrijk om je ogen regelmatig te laten controleren. Hoe vaak, dat bespreek je het best met je oogarts. Bij de meeste lenzendragers gaat het allemaal goed. Maar als patiënten bloedvatingroei hebben op hun hoornvlies of kampen met een infectie, merken we vaak dat ze niet op de hoogte waren van bepaalde risico’s. Sommige mensen gebruiken jaren aan een stuk dezelfde lenzenhouder, anderen dragen hun daglenzen een hele week. Ze zijn zich van geen kwaad bewust.’
‘Als je een hoornvliesinfectie krijgt, is de kans reëel dat er zich een litteken op je hoornvlies vormt. Als dat litteken vlak voor je pupil zit, zal je nadien minder goed kunnen zien. Doe je lens daarom meteen uit zodra je oog rood wordt. Raadpleeg een oogarts als je oog rood blijft na 24 uur. Blijf geen week rondlopen met een infectie.’
‘Lenzendragers zijn zich vaak van geen kwaad bewust’
Kunnen onze ogen lenzen blijven verdragen?
‘Patiënten zonder andere oogproblemen zouden 20 jaar lenzen moeten kunnen verdragen. Die termijn is heel afhankelijk van het type contactlenzen dat je draagt. Bij zachte contactlenzen wordt het draagcomfort vaak minder na 15 tot 20 jaar. Wie geen zachte maar halfharde lenzen draagt, kan ze tot 50 jaar gebruiken. Ik ken zeventigers die na 50 jaar nog altijd tevreden zijn met hun halfharde lenzen.’
Wat is het verschil tussen halfharde en zachte lenzen?
‘Zoals de naam het zegt, is de ene soort gemaakt uit een eerder hard materiaal, de andere uit een zacht materiaal. Een halfharde lens wordt meer op maat gemaakt en is duurder in aankoop, maar je kunt ze jaren dragen. Patiënten vinden soms dat halfharde lenzen minder comfortabel aanvoelen dan zachte lenzen, hoewel een goed aangepaste halfharde lens normaal geen comfortklachten mag geven.’
Wat zijn de voor- en nadelen van daglenzen?
‘Daglenzen zijn duurder, maar lichter van materiaal, waardoor ze beter getolereerd worden. Je gooit ze gewoon weg aan het einde van de dag, dus zijn ze ook hygiënischer. Wie maandlenzen draagt, merkt dat ze aan het einde van de maand de lenzen minder goed verdragen. Dat komt onder andere omdat de eiwitten uit onze traanfilm op die lenzen kunnen opstapelen. Draag je lenzen dus zeker niet langer dan de aangeraden termijn.’
Wat kan nog helpen als ik mijn lenzen minder verdraag?
‘Het helpt vaak al om van lenzenvloeistof te veranderen. Gebruik bij voorkeur een waterstofperoxidesysteem. Die systemen reinigen niet alleen grondiger, maar bevatten ook minder bewaarmiddelen. Het vraagt wel iets meer handeling en je lenzen moet je minstens een paar uur laten staan vooraleer je ze terug kan plaatsen.’
'Ik ken zeventigers die nog altijd tevreden zijn met hun lenzen’
Vijf tips om van op te kijken
Dokter Heleen Delbeke deelt vijf tips om langer plezier te beleven aan je lezen.
1. Reinig je handen en je lenzen correct
‘Was altijd je handen met water en zeep voor je je lenzen uitdoet. Bewaar je lenzen in lenzenvloeistof, bij voorkeur een waterstofperoxidesysteem. Steek je lens nooit in je mond als die op de grond gevallen is. Spoel ze zeker ook niet met kraantjeswater, want onze leidingen zitten vol bacteriën. Neem uit voorzorg een kleine tube fysiologisch (zuiver) water mee.’
2. Wissel op tijd
‘Draag je lenzen nooit langer dan de aangeraden termijn. Lenzenvloeistof vervang je drie maanden na opening of zoals aangegeven staat op de verpakking. Gebruik ook je lenzenhouder nooit langer, want daarin stapelen bacteriën zich op. Reinig je lenzenhouder elke dag met fysiologisch water, droog hem af met een proper doekje en laat het nadien open staan.’
3. Opgepast in water
‘Water zit vol bacteriën. Douchen met lenzen is daarom niet veilig. Met zwemmen, een bubbelbad nemen of in de sauna zweten moet je ook opletten. Idealiter draag je dan geen lenzen, maar in de praktijk is dat moeilijk. Als het echt niet anders kan, geven we de voorkeur aan daglenzen die nadien worden weggegooid. Er bestaan ook zwembrillen met aangepaste sterkte.’
4. Draag je lenzen nooit langer dan 12 uur per dag
‘Als je je lenzen te lang draagt, kunnen bloedvaatjes ontstaan die over je hoornvlies gaan groeien. Dat is niet de bedoeling. Je lenzen dragen van 7 uur ’s ochtends tot 23 uur ’s avonds is dus geen goed idee. Doe je lenzen liever uit als je thuis bent. Wissel voldoende af met je bril. Houd je bril overdag op als je ’s avonds uitgaat. Slapen met lenzen is helemaal uit den boze.’
5. Zuinig met make-up
‘Veel make-up zorgt ervoor dat je tranenfilm minder wordt van kwaliteit, waardoor je je lenzen minder goed gaat verdragen. Houd make-up nooit langer dan de aangeraden termijn. Mascara zou ik zelfs om de drie maanden vervangen. De bacteriën op de huid gaan mee in de borstels, een potentiële infectiehaard voor lenzendragers.’
Lenzendragers Frank en Samira:
‘Respecteer de limiet van je lenzen’
Vader Frank Martens (52) en dochter Samira (27) zijn doorwinterde lenzendragers: Frank draagt ze al 34 jaar, Samira heeft 14 jaar op de teller. ‘Ik ben ermee begonnen op mijn achttiende, om te kunnen voetballen’, getuigt Frank. Samira had een andere beweegreden. ‘Ik wilde van mijn bril af toen ik naar het middelbaar ging. En met lenzen is mijn zicht ruimer: doordat een lens op je oog plakt, zie je het volledige beeld. Het was wel een zoektocht naar het juiste paar. Laat je dus goed begeleiden en geef niet te snel op. Geef je ogen ook genoeg aanpassingstijd.’ Dat beaamt Frank. ‘Lenzen dragen is doorbijten. In het begin is het onwennig maar na verloop van tijd voel je ze niet meer zitten. Dan is het opletten geblazen dat je er niet mee gaat slapen (lacht).’
Of ze bepaalde voorzorgen in acht nemen? ‘Ik wissel thuis af met mijn bril omdat je lenzen niet constant mag dragen’, zegt Samira. ‘Zo kunnen mijn ogen ze op termijn blijven verdragen. Respecteer verder zeker de limiet van de draagtijd van je lenzen. Als je dat niet doet, zie je niet alleen slechter, je voelt het ook.’ Frank: ‘Ik zal nooit lenzen aan- of uitdoen zonder eerst mijn handen te wassen. Ik let er ook op dat mijn maandlenzen ’s nachts lang genoeg in hun vloeistof liggen.’