Quiz: Wat weet jij over het geheugen?
Voor de ene heeft het geheugen geen geheimen meer, voor de andere is het een verwarrend doolhof. Leef stapte naar professor Rik Vandenberghe, kliniekhoofd Neurologie verbonden aan UZ Leuven, en kwam terug met een quiz over het geheugen.
Klaar met de quiz over het geheugen en op zoek naar achtergrondinfo?
Wat is het verschil tussen het episodische, het topografische en prospectief geheugen?
Professor Rik Vandenberghe: 'Het geheugen voor gebeurtenissen die je recent hebt meegemaakt is het episodische geheugen. Het topografische geheugen verwerkt alles dat te maken heeft met plaats, bijvoorbeeld je weg terugvinden of je herinneren waar je iets gelegd hebt. Het prospectief geheugen staat in voor de toekomst, bijvoorbeeld wat je plant om morgen te doen.'
Op welke leeftijd piekt je episodische geheugen?
'Je episodische geheugen piekt rond je 30ste. Onder normale omstandigheden zal het vanaf dan achteruitgaan door veroudering.'
Wat is Transiënte Globale Amnesie (TGA)?
'Transiënte Globale Amnesie (TGA) is een vorm van geheugenverlies waarbij je gedurende een aantal uren niets nieuws in je geheugen kunt inprenten. Je stelt dan herhaaldelijk dezelfde vragen en weet niet meer wat je de laatste uren gedaan hebt. Na enkele uren verdwijnt het weer. TGA komt redelijk vaak voor, maar houdt geen verband met de ziekte van Alzheimer.'
Hoe kun je je geheugen trainen?
'Je geheugen verbeteren kan via lichaamsbeweging. Zelfs met een lichte tot matige intensiteit heeft lichaamsbeweging een duidelijk aangetoond positief effect op je geheugen.'
Wie heeft een beter geheugen, vrouwen of mannen?
'Het is bewezen dat vrouwen een beter geheugen hebben. Vrouwen scoren gemiddeld beter dan mannen als ze bijvoorbeeld een lijst van vijftien woorden van buiten moeten leren.'
Welke slechte gewoonten spelen een rol in het ontwikkelen van dementie?
'Onder meer overgewicht, een te hoog cholesterolgehalte en een te hoge bloeddruk spelen een belangrijke rol in het al of niet ontwikkelen van dementie. Als je een gezond eetpatroon hebt, verminder je het risico op hart- en vaatproblemen en ook op dementie.'
Wat is Hyperthymesia?
'Mensen met Hyperthymesia hebben een extreem gedetailleerd geheugen. Het is heel zeldzaam, ik ben zelf nog nooit iemand tegengekomen.'
Kunnen pijnmedicatie nadelig zijn voor je geheugen?
'In sommige pijnmedicatie zitten opioïden. Deze opioïden zijn nadelig voor je aandacht. Ze hebben dus een heel nadelig effect op je geheugen, zolang je die medicatie neemt.'
Het obstructief slaapapneusyndroom is een mogelijke oorzaak voor geheugenproblemen. Waarom?
'Door dit syndroom wordt je slaap vaak onderbroken en soms daalt het zuurstofgehalte in je bloed. Daardoor hebben je hersenen het moeilijker om herinneringen van de dag te verwerken tijdens je slaap.'
Hoe komt het dat je kortetermijngeheugen eerder achteruitgaat dan je langetermijngeheugen?
'Je geheugen werkt niet als een opslagplaats zoals een USB-stick. Het is een netwerk van verbindingen tussen de hippocampus en de hersenschors. Voor herinneringen aan gebeurtenissen die al verder in het verleden liggen, zijn er veel meer van die verbindingen.'
Als je iets van buiten wilt leren, lukt dat beter als je verschillende zintuigen combineert?
'Ja, dat klopt. Als je verschillende zintuigen gebruikt, bijvoorbeeld door hardop te lezen of te noteren, blijven die momenten beter in je geheugen zitten.'
