In België zetten meer dan een miljoen vrijwilligers zich in voor anderen. UCL en CM en haar partnerorganisaties (Samana, Okra, Kazou, Intersoc en de Franstalige tegenhangers) onderzochten of er een verband bestaat tussen vrijwilligerswerk en gezondheid.

De onderzoekers verdeelden meer dan 7.000 Belgen in 4 groepen: vrijwilligers bij partnerorganisaties van CM, vrijwilligers bij andere organisaties, mensen die deelnemen aan activiteiten van een club of organisatie maar niet als vrijwilliger en mensen die daar niet aan deelnemen.

Meer zelfvertrouwen

Zowat op alle psychosociale factoren gaven de vrijwilligers zichzelf een significant betere score dan de twee andere groepen. Ze hebben een hoger zelfvertrouwen, voelen zich beter geïntegreerd in de samenleving en voelen zich minder eenzaam … Bovendien voelen vrijwilligers zich gezonder dan wie niet deelneemt aan het gestructureerd sociaal leven.

Meer zin in het leven

‘Vrijwilligerswerk breekt het isolement en smeedt banden tussen mensen’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘Vrijwilligers voelen zich gewaardeerd. Ze kunnen steunen op een warm netwerk. Onder andere daarom voelen ze zich gezonder. Gezond zijn draait om veel meer dan niet-ziek zijn. Zingeving, sociaal leven en kwaliteit van leven hebben een belangrijke invloed op gezondheid.’

Minder contact met huisarts

Dat vrijwilligers zich gezonder voelen, valt ook op in objectieve graadmeters. De mensen die in het vrijwilligersleven staan, gaan opvallend minder naar de dokter. Vrijwilligers hebben per jaar per persoon tien procent minder vaak contact met de huisdokter, dan wie niet in een club of organisatie zit.

Minder geneesmiddelen

Vrijwilligers nemen ook minder geneesmiddelen. Dat onderscheid is vooral sterk bij geneesmiddelen die inwerken op het zenuwstelsel, zoals antidepressiva, anti-epileptica of pijnstillers. Mensen die vrijwilliger zijn bij een van de partnerorganisaties van CM, gebruiken twee keer minder van deze geneesmiddelen dan mensen die buiten het gestructureerd sociaal leven staan.

‘Ook al kunnen we niet met zekerheid zeggen dat hier een relatie van oorzaak en gevolg is, toch blijkt er een duidelijk verband te zijn tussen gezondheid en vrijwilligerswerk’, zegt Luc Van Gorp. ‘We moeten vrijwilligerswerk aanmoedigen. Zo kunnen we de samenleving alleen maar rijker maken.’

Vrijwilliger Kris

‘Ik geef mezelf een 8 op 10 voor gezondheid’

‘Mijn leven hangt samen met vrijwilligerswerk’, zegt Kris Peeters (66). ‘Jeugdwerking, een toneelvereniging, oudercomité, de zwemclub …'

'Nu ben ik voorzitter van de Sint-Lambertusafdeling van Samana in Heverlee. Ik ga op huisbezoeken, vaak bij mensen die serieuze tegenslagen hebben gekend in hun leven. Ik babbel met hen, steun hen en krijg daar veel warmte voor terug. Dat is veel waard.’

‘Met vrijwilligerswerk bouw je een grote vriendenkring op. Je krijgt veel terug. Een van onze vrijwilligers, die ook vaak op huisbezoek ging, verloor onlangs haar man. Een zware klap voor haar.'

'Maar de rollen draaiden om. De mensen bij wie zij op huisbezoek ging, kwamen nu naar haar, zodat ze zich niet eenzaam zou voelen.’

‘Ik geef mezelf een 8 op 10 qua gezondheid. Ik heb wel prostaatkanker gehad, maar ben snel hersteld. Ik had ongelooflijk veel geluk. Andere mensen niet.'

'Tijdens mijn vrijwilligerswerk ben ik veel sterke mensen tegengekomen. Die ondanks alles blijven lachen. Mocht ik morgen geen geluk meer hebben, dan wapent de gedachte aan hen mij.’