Luc Van Gorp: ‘Veel jongeren missen een plaats om thuis te kunnen komen'
In oktober is het twee maanden geleden dat ik een week mocht meedraaien op de afdeling jongerenpsychiatrie van Asster, het grootste psychiatrisch ziekenhuis van het land. Die ervaring kreeg intussen de tijd om te bezinken.
We ruilden de zomer voor de nazomer en weten opnieuw hoe regen voelt. Het besef dat de wereld voor velen géén warme thuis is, werd eveneens weer klaar en duidelijk: de energie- en inflatiecrisis duwt maand na maand meer mensen in een financiële afgrond, de vlam schoot terug in de pan in het Russisch-Oekraïense conflict, de Vlaamse regering ging door een zware crisis, de federale worstelt en op de koop toe moeten we het voortaan zonder de Queen redden. Een mens zou van minder een herfstdipje krijgen.
Maar een ‘dipje’, daar gaat het al lang niet meer over vandaag. Een steeds groter wordende groep van mensen, waaronder heel wat jongeren, heeft zware mentale problemen. Deze groep breidt uit, zo bleek de laatste maanden uit allerlei onderzoek, ook van CM. Covid hakte zwaar in op het psychisch welbevinden van jongeren. De financiële crisis doet er nog eens een schepje mentale zorgen bovenop, voor iedereen.
'Het gemis aan veiligheid en hechting trof me het meest'
Onthecht
Ik zag bij Asster jongeren die er gewoonweg niet willen zijn. Ze worden door de maatschappij gereduceerd tot een probleem. Het probleem dat ze hebben, wordt het probleem dat ze zijn. Ze stellen hun bestaan in vraag en raken onthecht van alles en iedereen.
Terwijl wat ze volgens mij nodig hebben, eigenlijk niet zo heel complex is. Ze willen simpelweg een plek om in thuis te komen, of een mens om bij thuis te komen. Iemand die hen graag ziet, een deur die voor hen open staat.
Televisiekijkend Vlaanderen is vandaag in de ban van Extreme MakeOver. Met de herfst doen traditioneel ook de hartverwarmende tv-formats immers hun intrede: de immers sympathieke James Cooke gaat op zoek naar mensen voor wie het leven niet zo lief was, en wiens huis het dus verdient om spectaculair opgeknapt te worden. Met de nodige suspense onthult de host op het einde van elke aflevering ‘het nieuwe huis’, synoniem voor ‘het begin van het nieuw leven’.
Gewoon een woonst
Maar het is niet dit soort spektakelrenovatie van hun huis of leven waar de meeste van de jongeren op zitten te wachten. Voor hen is een huis een woonst. Dat woord deelt niet toevallig zijn stam met gewoon. Het is een plaats waar je simpelweg en ongecompliceerd jezelf kan zijn, inclusief al je tekortkomingen. Een plek waar je veilig bent. Waar je graag gezien wordt. Waar je je kan hechten aan mensen en spullen, je kan nestelen. Een nest om in te landen en om weer uit te vliegen. En daar hoeft echt geen splinternieuwe keuken van de ondertussen wereldvermaarde West-Vlaamse keukenbouwer in om gelukkig te zijn.
CM onderzocht de invloed van de coronapandemie op de geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren in België. Mensen met verschillende functies die dagelijks met kinderen en jongeren werken in het onderwijs, de zorg en de sociale sector werden bevraagd. In een studie lees je hun ervaringen. Je vindt er ook aanbevelingen voor het beleid.