Lieve Blancquaert: ‘Nieuwsgierigheid is een gave, geen zonde’
Kinderen die op 3 jaar trouwen. Dat maakt fotografe Lieve Blancquaert (55) kwaad maar ook nieuwsgierig. Zoiets wil ze proberen te begrijpen zonder te oordelen. ‘Mijn nieuwsgierigheid heeft mij slimmer gemaakt.’
Nieuwsgierig
Ben je nieuwsgierig van aard?
Lieve Blancquaert: ‘Ik vrees van wel. Het gebeurt dat ik naar mensen kijk en alles van hen wil te weten komen. Mensen vertellen graag hun verhaal aan mij.'
'Dat ik vanuit mijn nieuwsgierigheid mijn mening kan herzien, maakt mij gelukkig. Wij hebben allemaal vooroordelen. Als je die opzijzet, dan leer je veel. Door mijn nieuwsgierigheid ben ik slimmer geworden. Nieuwsgierigheid is een gave, geen zonde.’
Wat heeft die gave je bij gebracht?
‘Je komt geen meter verder door te oordelen. Kindhuwelijken in Nepal gingen mijn verstand te boven. Ik kon er niet bij dat kinderen van drie jaar al getrouwd werden. Ik was woedend.'
'Aan een vader die ik sprak, probeerde ik dat niet te tonen. Ik wilde mij openstellen. De man zat in de laagste kaste. Trouwen moet er binnen de eigen kaste. Liet hij zijn kinderen niet jong trouwen, dan vonden ze later niemand meer. En alleen blijven is daar geen optie.'
'Hij deed het uit liefde. Dat temperde mijn woede, maakte veel duidelijk. Tegelijk begrijp je dat het supercomplex is om iets te veranderen.’
Geboorte en huwelijk
De gang van het leven intrigeert je sterk. Je reisde de wereld rond om de geboorte van kinderen mee te beleven. Waarom?
‘Voor een documentaire over moeder- en kindersterfte kwam ik in een afgelegen gebied in Congo, zonder wegen of vervoer. Ik zat vast in de materniteit. Dat was een ongelooflijk geschenk.'
'Op zo’n plek vat je beter wat het betekent om geboren te worden in een bepaalde omgeving. Als journalist blijf je lang een toerist, je geraakt moeilijk in het hart van een cultuur. In een materniteit zit je er meteen middenin. Dat heeft mij enorm geraakt. En ik wilde daar iets mee doen. De reeks Birth Day was geboren.’
Je maakte een vervolg: Wedding Day. Wat was de trigger om relaties en trouwen onder de loep te nemen?
‘Toen ik onderweg was voor Birth Day besefte ik dat de manier waarop je met elkaar verbonden wordt, enorm belangrijk is. Wij zijn daar heel vrij in, kunnen kiezen met wie en hoe. Of we kunnen single blijven. In heel veel culturen werkt het helemaal anders. Het is bijzonder interessant om te luisteren hoe relaties op een andere manier ontstaan en mensen toch gelukkig kunnen zijn.’
‘En wat is het aandeel van de liefde? Zijn wij hier te veel op zoek naar romantiek? Ik heb mij daar veel vragen over gesteld. Van de talrijke echtscheidingen hier in het Westen wordt op sommige plekken raar opgekeken. Minder je hart volgen, meer denken met je verstand. Zo wordt er in bepaalde culturen gekoppeld.’
Oud worden
Waar ging je naar op zoek in de reeks over sterven?
‘In Last Days wilde ik niet alleen de dood maar ook ouder worden onder de aandacht brengen. Wij zijn daar niet goed in. Wij leven hier in een prestatiegerichte maatschappij die zich toespitst op jeugdigheid, energie, geld. Die laat ons niet toe om op een positieve manier oud te worden.'
Onze prestatiegerichte maatschappij laat ons niet toe om op een positieve manier oud te worden
'Senioren worden vaak niet meer ernstig genomen. Dat moet veranderen. We kunnen een voorbeeld nemen aan andere culturen waar ouderen wel deel zijn van de maatschappij.’
‘Daar zijn ouderen ook minder eenzaam. Wij zijn enorm gesteld op onze privacy. Je moet hier eerst voortuinen of opritten voorbij en eindeloos veel deuren door vooraleer je in het hart van het huis bent.'
'In Kenia moet je bijvoorbeeld maar één deur opendoen en je zit al in de bedden van de mensen. Ik zeg niet dat ik dat wil. Maar het is wel een ongelooflijk goede remedie tegen eenzaamheid.’
Er is angst voor de dood. Heeft Last Days jou minder bang gemaakt?
‘Wij zijn hier ontzettend bang voor het dode lichaam. In sommige culturen houden ze de doden thuis. Tegen hen wordt gepraat, ze blijven een deel van de familie. Dat heeft mij minder bang gemaakt.'
'Toen mijn schoonmoeder vorig jaar stierf, had ik geen schrik om haar aan te raken. Ik ben teruggekeerd naar haar dode lichaam. Dat zou ik voordien nooit gedaan hebben onder het voorwendsel ik herinner mij haar liever zoals ze was.’
Wil je niet weten hoe het nu gaat met de mensen die je hebt ontmoet?
‘Dat vraag ik mij van zoveel mensen af. Hoe stelt bijvoorbeeld een koppel na een kindhuwelijk het nu? Voor een nieuwe reeks The Circle of Life heb ik de meest frappante verhalen uit de 3 delen weer opgevist. En er is uitgezocht hoe het nu met die mensen gaat. Sommige situaties waren intriest toen. Toch is er ook altijd wel iets moois gebeurd nadien. Dat is fijn om te zien en te laten zien.’