Pesten is een akelig kluwen
‘Er kwam een nieuw meisje in onze klas, een stille. Zij werd het mikpunt van mijn pesterijen.’ Aan het woord is Valentine* (19). Ze getuigt als ex-pester. Maar ze was zelf ook slachtoffer van pesten. ‘Dat is geen excuus voor mijn gedrag, wel een verklaring.’
Valentine maakte op haar dertiende een heftige periode mee. Door een zwaar uit de hand gelopen incident op sociale media werd ze een jaar lang hard aangepakt op school.
Mijn strategie? Een grote mond opzetten, alsof niks me kon raken
‘Het ging ver. Ik werd zelfs een keertje van mijn fiets gesleurd en in elkaar geslagen.’ Thuis ging het ook al niet goed: Valentines vader lag een tijdlang in coma na een hartaanval.
Valentine startte het derde jaar middelbaar in dezelfde school - onder een slecht gesternte. De nare gebeurtenissen had ze niet verwerkt en ze vond geen netwerk om op terug te vallen. ‘Mijn strategie? Een grote mond opzetten en me hard opstellen, alsof niks me kon raken.’
Op veilig spelen
En zo kwam de nieuwe klasgenote in haar vizier. ‘Ze was een teruggetrokken type en dus een makkelijk slachtoffer’, legt Valentine uit.
‘Ik heb heel gemene dingen tegen haar gezegd. Zo verzekerde ik haar dat niemand haar leuk vond. En ze stond er alleen voor, dat vertelde ik haar ook. Mijn klasgenoten gingen erin mee. Het maakte me populairder. En vooral: ik was veilig.’
Op een ochtend besefte Valentine dat ze met de nieuweling deed wat haar een jaar lang was aangedaan. Ze besloot haar te bellen om sorry te zeggen. ‘Met een klein hartje begon ik het gesprek.'
'Maar tegen alle verwachtingen in hebben we urenlang gepraat. Zij bleek het ook moeilijk te hebben thuis, wat mijn schuldgevoel nog vergrootte. Maar ze luisterde ook naar mijn verhaal en toonde begrip.’
De volgende dag was alles anders. Valentine gedroeg zich vriendelijk tegen haar nieuwe klasgenote, ze gingen zelfs hartelijk met elkaar om.
‘Onze klasgenoten konden er geen touw aan vastknopen. Maar ze volgden ook deze keer, en het pesten stopte. We hebben hen nooit iets verteld over ons telefoongesprek.’
Overleven
Het is een periode waar Valentine spijt over heeft en waar ze niet graag aan herinnerd wordt. Maar er was ook een achtergrond, benadrukt ze.
Ik besefte plots dat ik met haar deed wat me zelf een jaar lang was aangedaan
‘Het kwam voort uit een gewoonte van slecht met elkaar omgaan. Ik gebruikte pesten als overlevingsstrategie. Het werkte, maar ik maakte wel een slachtoffer. En dat is niet oké. Ik ben nog altijd heel dankbaar dat we met elkaar in gesprek zijn gegaan. Het bleek de enige uitweg.’
'Er is ook iets goeds uit voortgekomen. Ik heb voelsprieten ontwikkeld voor pestsituaties. Als leidster in de jeugdbeweging voel ik het meteen wanneer ik moet ingrijpen, goed beseffende dat niemand ‘zomaar’ pest en dat geen enkel slachtoffer het verdient om gepest te worden.'
'Ik studeer voor leerkracht lager onderwijs. Als ik later voor de klas sta, zal ik daar extra vastberaden in zijn. Mijn belangrijkste boodschap? Als iemand zich slachtoffer voelt van pesten, is het van levensbelang om erover te praten.’
*Valentine is een schuilnaam.