Hoe ga je om met gevoelens van schaamte?
Schaamte, wat is dat voor een beest? We ervaren het allemaal weleens, maar staan toch vaak alleen met het gevoel en worstelen ons er suf mee. Expert Erica De Crom legt uit waar schaamte vandaan komt en hoe je ermee omgaat.
Wat is schaamte?
Erika De Crom: ‘Schaamte is een gevoel dat je plots overvalt of dat je langdurig meedraagt. Er zijn 2 dingen die schaamte veroorzaken: je bekijkt jezelf door de ogen van een ander (Wat zullen ze van me denken?) of door de bril van je eigen ideaal.'
'In feite heeft het altijd te maken met normen waaraan je zogezegd niet voldoet. Schaamte steekt meestal de kop op als er afwijzing dreigt.’
Schaamte steekt meestal de kop op als er afwijzing dreigt
Hoe uit schaamte zich?
‘Aangezien schaamte een gevoel is, speelt het zich vooral af in je innerlijke wereld. De dreiging voor afwijzing kan reëel zijn, maar vaak beelden we ons die afwijzing in of zit het idee ingebakken in ons systeem.'
'De ene schaamte is de andere ook niet. Soms kan een mens iemands schaamte begrijpen, soms zien we niet in waarom iemand zich geneert. Het schaamtegevoel kan ook een effect krijgen op je denken waardoor je het vaak nog groter maakt. Probeer zo’n gedachten snel een halt toe te roepen.’
Wanneer moet je je zorgen maken?
‘Iedereen schaamt zich weleens, we zijn sociale wezens en willen aanvaard worden. Maar als je vanbinnen lijdt onder je schaamtegevoel is dat reden genoeg om aan de slag te gaan.'
'Merk je bij jezelf dat je heel vaak de gedachten van anderen invult en die voor waar aanneemt? Heeft schaamte een impact op je doen en laten? Negeer die signalen niet.’
Vier tips tegen schaamte
- Aanvaard | ‘Zodra je de spanning van een situatie haalt, komt er ruimte vrij. Als je jezelf toelaat te zijn zoals je bent, kun je voluit leven.’
- Kom ervoor uit | ‘Zoek het gezelschap op van iemand die niet oordeelt. Ook professionele hulp inroepen is een optie. Zodra je over schaamte praat, zal die verminderen.’
- Kijk positief naar jezelf | ‘Een realistisch zelfbeeld belicht ook je positieve kanten en zorgt voor meer evenwicht. Je kunt makkelijker relativeren en zo de schaamte doorbreken.’
- Wees mild voor jezelf | ‘Kijk naar jezelf zoals je naar anderen kijkt. Met een minder strenge, verdraagzame blik.’