Weldoen met wol: hoe handwerk je mentaal welzijn versterkt
Je hoofd leegmaken met een wandeling, kleuren, yoga of tuinieren. Een heleboel activiteiten kunnen je mentale en fysieke gezondheid opkrikken. Wat er nog ontbreekt in dit lijstje? Handwerk.
Dat ondervonden Veerle De Niel, eigenares van de wolwinkel Pand Zestien en Griet Van Beveren, schrijfster van levensverhalen. Mensen vertelden hun hoe brei- of haakwerk hen preventief hielp tegen stress of slapeloosheid, als uitlaatklep na een drukke werkdag of bij tegenslag, verdriet of ziekte. Veerle en Griet hoorden hoe ze zich steek per steek een weg baanden naar meer geluk.
Ze verzamelden verschillende breiers – of woldoeners in dit geval - in hun boek De Woldoeners. Je leest er inspirerende verhalen van mensen die kracht putten uit handwerk, met bijdragen van experten waaronder psychiater Dirk De Wachter, neuroloog Steven Laureys, burn-out coach Eric Boydens ...
Wat je van breien leren kan
Hoe handwerk je mentaal welzijn en veerkracht kan versterken? Breien, haken of macramé brengt rust in je hoofd, ontspanning in je lichaam en zorgt voor een boost in je zelfvertrouwen en veerkracht. Handwerk vraagt weinig engagement tegenover anderen. ‘Je werkt aan iets voor jezelf op momenten dat jij daar zelf zin in hebt’, zegt burn-out coach Eric Boydens. ‘Het is eigenlijk een interessante paradox: breien of haken leidt je af terwijl je tegelijk ook focust.’ Je handen gebruiken maakt je hart en hoofd dus vrij van ballast.
Breien brengt mijn lichaam en geest tot rust
Woldoener Inge Torfs (59) kan dit beamen. ‘Sinds mijn 29ste kamp ik met chronische pijn. Toen ik bijkomend problemen kreeg met mijn knieën, werd ik geopereerd en moest ik een hele poos rusten. Tijdens de lange revalidatieperiode herontdekte ik het genot van breien. Zo kreeg ik mijn lichaam en geest in een ander ritme’, vertelt Inge. ‘Een zekere rust.’
De pijn die ze voelt, wil Inge nooit ontkennen, maar ze wil zich er niet tot laten herleiden. Door te breien kan ze die pijn van zich afzetten en ruimte creëren voor andere zaken. ‘Ik wil mijn gezondheid zelf in handen nemen’, zegt ze vol energie. ‘Het is heel belangrijk voor mij om te blijven werken als logopedist.’
Aanstekelijk enthousiasme
Tijdens haar revalidatieperiode waren heel wat verpleegsters geïnteresseerd in de breiprojecten van Inge. En zij waren niet de enigen. ‘In het ziekenhuis leerde ik een oudere dame de nieuwe techniek rondbreien aan. Met deze techniek kan de dame toch nog breien, ondanks dat ze haar priemen niet meer onder haar armen kan klemmen’, vertelt ze trots. ‘Tijdens het breien had ik heel fijne gesprekken: Wat ben je aan het maken? Van waar ben je? Die babbels waren welgekomen in tijden van corona met weinig bezoek.’
Het was mentaal een moeilijke periode, maar de verbindende gesprekken en het doorgeven van kennis gaven Inge voldoening. En haar enthousiasme blijft aanstekelijk. ‘We zijn al met zes collega’s die breien’, lacht ze.
Oefening breit kunst
Breien heeft veel met mindfulness te maken. Psychiater Dirk De Wachter ziet er zelfs een voorbeeld van zenboeddhisme in. ‘Op voorwaarde dat je niet gefocust bent op het resultaat natuurlijk’, zegt hij. ‘De werkelijke kracht van breien op mentaal welzijn schuilt in het bezig zijn in het moment zelf.’
Inge snapt dat helemaal. ‘Het ritmische maakt mij rustig. Als ik brei, dan ben ik enkel bezig met tellen of met het patroon. Of ik laat mijn gedachten afdwalen terwijl ik naar de vogels in de tuin kijk. Als het even moeilijk gaat, houdt breien me mentaal in evenwicht’, vertelt ze.
Neuroloog Steven Laureys beaamt dat gefocust breien gezondheidsvoordelen kan opleveren: ‘Wie regelmatig z’n aandacht focust op één ding en de rest laat bedaren zal beter om kunnen gaan met stress, beter slapen, makkelijker de roze bril opzetten, meer empathie en compassie opbrengen, zich beter concentreren en alles makkelijker onthouden.’
Inge kan zich geen leven zonder breien meer inbeelden. En de blije gezichtjes van de kleinkinderen met hun unieke trui? Dat is uiteraard de kers op de taart.
We zetten je aan om zelf de draad op te nemen en te beginnen
Neem zelf de draad op
Naast Inge zijn er nog ontelbaar veel inspirerende weldoeners met wol. Veerle, eigenares van Pand Zestien, voorziet bijeenkomsten zodat deze woldoeners samen kunnen breien. Zo bouwen ze aan een gemeenschap waarin handwerk rust, plezier en daadkracht kan brengen voor wie tegenwind ervaart in het leven of die net een stapje voor wil zijn.
Griet en Veerle, de bedenkers van het concept, willen een beweging creëren in de samenleving: voor meer eerlijke kwetsbaarheid, meer veerkracht en meer verantwoordelijkheid in je eigen leven. ‘We zetten je aan om zelf de draad op te nemen en te beginnen.’
Hierop inhaken? Strik jezelf een feestelijke accessoire
Op zoek naar meer patronen en inspirerende verhalen? Je vindt ze in het boek De Woldoeners, te koop in iedere boekhandel en in Pand Zestien.