Mantelzorgers voelen zich alleen

Mantelzorgers zijn gevoeliger voor eenzaamheid. Omdat de zorg voor een ziek gezinslid hen opslorpt, zijn ze aan huis gekluisterd. Ze kunnen minder deelnemen aan activiteiten, gaan nauwelijks nog op bezoek en mensen komen minder langs.

‘Ik zit vast in een gouden kooi’, aldus een mantelzorger. ‘Je kunt niet meer doen wat je vroeger deed. En ineens zit je op een eiland’, ervaart een andere mantelzorger. ‘En nu, met de coronamaatregelen, is het eilandje omsloten door een hoog hek met maar een heel klein poortje in.’

De impact van de aandoening van een naaste op het leven van de mantelzorger is niet altijd zichtbaar. De omgeving ziet je meestal alleen in de beste omstandigheden. Jouw rol als mantelzorger blijft vaak verborgen.

Meer begrip van de omgeving steekt je zeker een hart onder de riem. Maar volgens Demesmaeker kun je ook zelf iets doen tegen de gevoelens van eenzaamheid.

Benoem het gemis

Greet Demesmaeker: ‘Gevoelens van eenzaamheid ontstaan wanneer je geen verbinding meer ervaart met de mensen rondom jou. Je mist betekenisvolle relaties.'

'Sta stil bij wat je juist mist. Is de relatie met je partner veranderd nu je in een zorgsituatie zit en denk je voortdurend aan hoe het vroeger was? Of verlang je eerder naar vrienden en familie om je heen?’

‘In het tweede geval kun je proberen om verwaterde contacten weer aan te halen of nieuwe mensen te leren kennen in een vereniging.'

'Maar zoeken naar ontmoetingen zal niet helpen in de eerste situatie. Omdat iedereen eenzaamheid anders ervaart, is een aanpak op maat nodig. Het gaat niet alleen om meer buiten komen.’

Praat erover

‘Op eenzaamheid rust nog een taboe. Je wil als mantelzorger niet zielig overkomen en daarom zwijg je over hoe je je voelt.'

'Toch is erover praten een belangrijke eerste stap. Dat lukt maar als je durft te erkennen dat je je soms eenzaam voelt en beseft dat daar niets mis mee is.'

'Iedereen kent dat gevoel. Maar het wordt problematisch als je opgesloten raakt. Pas door je eenzaamheid te erkennen, kun je er ook effectief iets aan doen.’

Stel je verwachtingen bij

‘Je verwachtingen bijstellen kan helpen. De samenleving houdt ons voor dat we een grote vriendenkring moeten hebben. Maar wil je dat zelf ook wel? Je hoeft de gevoelens van eenzaamheid niet te bestrijden. Hoe meer je ertegen vecht, hoe meer ze aanwezig zijn. Je mag eenzaamheid gerust toelaten, maar probeer er wel iets tegenover te stellen waar je een positief gevoel aan overhoudt.’

‘Zoek afleiding in iets wat je graag doet. Dat geeft je energie en het verzet je gedachten. Het neemt de eenzaamheid niet weg. Maar als je er ook positieve gevoelens kunt naast zetten, dan voel je je beter in je vel.’

Neem tijd voor jezelf

‘Mantelzorger word je plots of geleidelijk aan. Gaandeweg staat alles wat je doet in het teken van de persoon voor wie je zorgt. Je zet jouw wensen en talenten opzij. Dat versterkt het gevoel van eenzaamheid.’

‘Mantelzorger is een van de rollen die je opneemt. Probeer bewust ook de andere rollen van bijvoorbeeld ouder, grootouder, vriend of vriendin in te vullen. Doe iets wat je zelf wil. Vereenzelvig je niet met mantelzorger zijn.’

Ontmoet lotgenoten

‘Zoek contact met lotgenoten. Samana organiseert ontmoetingsmomenten. Je zult merken dat je niet de enige bent die kampt met eenzaamheid. Je kunt je ervaringen delen. Dat doet goed.'

'Zo geef je erkenning aan elkaars gevoelens van eenzaamheid en kun je ze bespreken. Je leert van elkaar hoe ermee om te gaan. Zo versterk je elkaar. Omdat je hetzelfde meemaakt, voel je je verbonden.’