Samana TV toont dat je er niet alleen voor staat
In Samana TV praat Karolien Debecker met verschillende gasten. Zelf kreeg ze op achttien jaar botkanker en moest ze een onderbeen laten amputeren. ‘Samana TV is geen verzameling van heftige verhalen. Het inspireert mensen en helpt hen vooruit.’
Je kreeg het voorstel om Samana TV te presenteren. Wat trok je aan om het te doen?
Karolien: ‘Toen ik hoorde waar Samana allemaal mee bezig is en hoeveel mensen de vereniging bereikt, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Samana komt op voor chronisch zieke mensen en hun mantelzorgers. Heftige verhalen dus waarin ook veel emotie opduikt. Dat schrikt mij niet af. Maar ik wilde niet alleen mensen interviewen over hoe zwaar en hoe erg hun situatie is.'
'Het programma reikt ook handvatten en tools aan hoe daarmee om te gaan. Het helpt mensen vooruit. Naast ervaringsdeskundigen komen onderzoekers aan bod. Samana TV informeert en inspireert. Dat is boeiend.’
Verschillende gasten komen hun verhaal vertellen. Waarin onderscheidt Samana TV zich van andere praatprogramma’s?
‘Omdat het specifiek over zorg gaat. Het is hoog tijd dat daar voldoende aandacht aan besteed wordt. In ons land zijn er veel mantelzorgers. Als je daarbij de mensen optelt voor wie ze zorg dragen, dan kom je aan een gigantisch grote groep die met zorg geconfronteerd wordt. Dat komt wel al aan bod in de media, maar tussen andere onderwerpen door. Samana TV draait honderd procent rond zorgen voor elkaar.'
'Zorg is heel breed. Het belangt ons allemaal aan. Het gaat ook over bijvoorbeeld zelfzorg in ons dagelijkse leven. Durf je ook eens te kiezen voor jezelf om een betere partner, ouder, vriend te zijn? Het programma kan iedereen raken.’
Als jong meisje kreeg je botkanker en werd je zelf omringd door mantelzorgers. Heb je daar toen bij stilgestaan?
‘Ik voelde mij daar heel schuldig om. In de periode dat ik chemo kreeg, is mijn moeder een tijdje gestopt met werken. Ik wist hoeveel het werk voor haar betekende, hoeveel energie zij daar uit haalde. Ik vond het best moeilijk om dat te zien gebeuren. Bovendien hebben mijn ouders ook heel veel angst doorstaan. In mijn geval heeft het tien jaar geduurd eer ik uit de gevarenzone was. Dat ik kanker kreeg en verschillende keren herviel, gaf hen veel zorg en zorgen.'
'In het programma benadrukken mantelzorgers het belang van goed voor zichzelf te zorgen, maar tegelijk geven ze toe dat ze schuldgevoel ervaren als ze eens voor zichzelf kiezen. Dat zag ik ook bij mijn moeder hoe moeilijk het was om los te laten en iets voor zichzelf te doen.’
De eerste uitzending ging over geluk. Hoe kijk je zelf naar dit thema?
‘Hoe kun je gelukkig zijn in tijden dat het minder goed gaat? Dat is een levensles die ik mij elke dag moet eigen maken. Ik ben een piekeraar. Ik kan verzanden in kleine details, ben soms te veel controlefreak, wil ongemakkelijke situaties snel oplossen. Ik wil dat alles goed gaat. Maar soms is het leven gewoon zwaar. Dan is het belangrijk om te zoeken hoe je die zwaarte kunt aanvaarden en je je kunt richten op wat wel nog lukt. Geluk is een soort van mentale spier die je moet trainen.'
'In de uitzending legde een onderzoeker uit dat geluk een samenspel is van verschillende factoren. De fysieke en mentale gezondheid spelen uiteraard een belangrijke rol. Maar ook je omgeving en zingeving hebben een grote invloed. Ik vond het tof om dit bij mezelf af te checken.’
Ik heb zelf te weinig kracht kunnen putten uit verhalen van lotgenoten
Samana brengt lotgenoten bij elkaar. Hoe belangrijk vind je dat?
‘Lotgenoten zijn van onschatbare waarde. Ik heb zelf te weinig kracht kunnen putten uit verhalen van lotgenoten. Tijdens een congres dat ik voor Kom op Tegen Kanker presenteerde, stelde ik vast dat ook jongeren met kanker een community oprichten om elkaar te ontmoeten. Toen ik hun ervaringen hoorde over bijvoorbeeld re-integratie in de samenleving besefte ik wat ik zo hard gemist heb.'
'Had ik een kring rond mij gehad van jongeren die hetzelfde meemaakten, dan was ik niet op zoveel muren gebotst in mijn traject naar volwassen worden. Ik was depressief terwijl ik genezen was. Nu weet ik dat dat een logisch gevolg is. Maar toen voelde ik mij daar schuldig over omdat ik daar niet met leeftijdsgenoten kon over praten.’
‘Het doet nu nog altijd enorm veel deugd als ik lotgenoten tegenkom. Je voelt herkenning en erkenning. Precies alsof je op reis naar een verre bestemming ineens Vlamingen hoort. Dat gevoel van verbondenheid is immens. Als ik atleten van de Paralympics ontmoet voor mijn job, word ik daar zo blij van. Op Instagram ben ik veel mensen met een beenprothese beginnen te volgen. Ik ben niet alleen in een wereld waar succes zo belangrijk is. Dat helpt om je schaamte overboord te gooien. Samana TV brengt mensen aan tafel die hun leven proberen vorm te geven in een moeilijke situatie. Dat vind ik zo mooi.’
Kanker maakte mij heel flexibel maar tegelijk zeer kwetsbaar
Heeft kanker jouw leven veranderd?
‘Ik was amper achttien, in volle ontwikkeling dus toen ik de eerste keer kanker kreeg. Wie zou ik geworden zijn zonder kanker? Dat zal ik nooit weten. Het maakte mij wel heel flexibel maar tegelijk zeer kwetsbaar. Ik moet veel rust inbouwen.'
'De periode dat ik ziek was, heeft lang geduurd. Daardoor speelt angst mij vaak parten want ik besef wat er allemaal kan mislopen. Mijn lichaam heeft veel zorg nodig. Ik ben heel gevoelig voor stress. Maar ik leer er steeds beter mee om te gaan. Ik wil heel veel in mijn leven. Het is steeds afwegen hoever ik kan gaan.’
Waarom moeten mensen naar Samana TV kijken?
‘Iedereen steekt er iets van op. De mensen die hun verhaal komen vertellen, hebben al een kompas gevonden om verder te gaan. Zo helpen ze anderen op weg. Ook experten en vrijwilligers van Samana brengen interessante informatie. Er zit veel variatie in met rustige en meer wervelende momenten. En als kijker kun je voorstellen doen voor een volgende uitzending. Ik ben fan.’
Samana TV wordt uitgezonden elke eerste zondag van de maand om 14 uur op de digitale zender Eclips TV. Herhalingen kun je bekijken elke daaropvolgende maandag (19 uur), dinsdag (22 uur) en vrijdag (15 uur).